Azərbaycan Ordusu və siyasətinin qələbəsi: Gülləsiz qaytarılan Kəlbəcər
25.11.2025 [21:25]
Mansur Quliyev
YAP Ağdam rayon təşkilatının sədri
25 Noyabr – Kəlbəcər şəhəri günü Azərbaycanın tarixində yalnız bir tarixi hadisəni xatırlatmır; bu gün həm də Kəlbəcərin uzun illər boyu məruz qaldığı hərbi işğal, qeyri-qanuni demoqrafik dəyişikliklər, ekoloji və mədəni vandalizm kimi ağır cinayətlərin ictimai yaddaşda yenidən canlanması üçün mühüm bir gündür.
1993-cü ildən etibarən Ermənistanın Kəlbəcər və digər Azərbaycan ərazilərində həyata keçirdiyi qeyri-qanuni məskunlaşdırma siyasəti beynəlxalq hüquqa, Cenevrə Konvensiyalarına və bütün humanitar prinsiplərə zidd idi. Bu siyasət regionun demoqrafik strukturunu süni şəkildə dəyişdirməyə, Azərbaycan xalqının tarixi irsini silməyə və Ermənistanın işğal faktını uzunmüddətli etməyə yönəlmişdi.
Ermənistanın işğal illərində həyata keçirdiyi məskunlaşdırma siyasəti təsadüfi proses deyildi – bu, planlı şəkildə təşkil edilmiş, dövlət səviyyəsində dəstəklənmiş və uzunmüddətli məqsədlər daşıyan işğal strategiyasının ayrılmaz hissəsi idi.
Əsas məqsədlər bunlar idi:
İşğal edilmiş Azərbaycan ərazilərinin statusunu dəyişdirmək,
Regionun etnik tərkibini süni şəkildə erməniləşdirmək,
Yerindəcə “faktiki nəzarət” görüntüsü yaratmaq,
Tarixi Azərbaycan izlərini silmək və yeni kimlik uydurmaq.
Bu siyasət həm Cenevrə Konvensiyalarının 49-cu maddəsini, həmçinin Haaqa Konvensiyasının tələblərini kobud şəkildə pozurdu. Bu sənədlər işğal edən dövlətin işğal olunmuş ərazilərə öz əhalisini köçürməsini qəti şəkildə qadağan edir.
İşğaldan əvvəl Kəlbəcər Azərbaycanın ən iri rayonlarından biri idi və burada 60 mindən çox azərbaycanlı yaşayırdı. Ermənistanın işğalından sonra demoqrafik mənzərə zorla dəyişdirildi:
Ermənistan müxtəlif bölgələrdən gətirilmiş erməniləri Kəlbəcərdə yerləşdirdi;
Qeyri-qanuni tikililər, yaşayış məntəqələri salındı;
Torpaq, təbii sərvət və su ehtiyatları mənimsənildi;
Minillik tarixə malik alban və türk-müsəlman abidələri dağıdıldı və ya saxtalaşdırıldı.
Bu addımlar təkcə azərbaycanlılara qarşı edilən ədalətsizlik deyildi – bu, bütövlükdə bəşəriyyətin mədəni irsinə vurulan zərbə idi.
Kəlbəcərin işğalı Ermənistan tərəfindən yalnız demoqrafik dəyişikliklə müşayiət olunmadı; paralel olaraq regionda:
Zəngin qızıl yataqları talan edildi,
Meşə və dağ ekosistemləri məhv edildi,
Otlaq sahələri yandırıldı və qəsdən sıradan çıxarıldı,
Yeraltı və yerüstü su ehtiyatları istismar edildi.
Bütün bu qanunsuz fəaliyyətlər Ermənistanın məqsədinin yalnız əraziləri işğal etmək deyil, həm də onları iqtisadi və ekoloji baxımdan yararsız vəziyyətə salmaq olduğunu göstərirdi.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə 2020-ci ildə əldə edilən möhtəşəm Qələbə nəticəsində Kəlbəcər döyüşsüz şəkildə Azərbaycana qaytarıldı. Bu, təkcə hərbi-siyasi uğur deyil, həm də:
Qeyri-qanuni məskunlaşdırma siyasətinin iflasa uğraması,
Azərbaycanın beynəlxalq hüquqa əsaslanan mövqeyinin təsdiqidir.
Bu gün Kəlbəcərdə aparılan böyük quruculuq işləri – yollar, tunellər, elektrik xətləri, su kommunikasiyası, sosial obyektlər – Azərbaycan dövlətinin bölgəyə ikinci nəfəs vermək iradəsinin simvoludur.
Azərbaycan dövləti Kəlbəcərə Böyük Qayıdış prosesini planlı şəkildə həyata keçirir. Qayıdış təkcə insanların yenidən öz yurduna dönməsi deyil, həm də:
Zorla dəyişdirilmiş demoqrafiyanın bərpası,
Yaşayış məntəqələrinin yenidən dirçəldilməsi,
Tarixi abidələrin bərpası,
Təbii sərvətlərin qorunması,
Regionun turizm, kənd təsərrüfatı və sənaye potensialının yenidən canlandırılması deməkdir.
Kəlbəcər bu gün artıq işğal dövrünün dağıntıları ilə deyil, yenidən doğulan Azərbaycan şəhəri kimi təqdim olunur.
Ermənistanın Kəlbəcərdə həyata keçirdiyi qeyri-qanuni məskunlaşdırma siyasəti beynəlxalq hüquqa meydan oxuyan, planlı şəkildə həyata keçirilmiş, həm tarixi, həm dini, həm də mədəni irsimizə qarşı yönəlmiş ağır cinayət idi.
Lakin 2020-ci ildə Azərbaycanın qazandığı tarixi Qələbə bu siyasəti tamamilə puç etdi və Kəlbəcərin öz sahiblərinə qayıtması ilə nəticələndi.
Bu gün Kəlbəcər – Azərbaycan dövlətinin gücünün, xalqımızın iradəsinin və tarixi ədalətin təntənəsinin ən parlaq nümunələrindən biridir.
25 Noyabr Kəlbəcər şəhəri günü bu reallığın, bu qürurun və bu böyük dönüşün bayramıdır.
Xəbər lenti
Hamısına bax
Siyasət
29 Noyabr 11:54
Siyasət
29 Noyabr 11:45
İqtisadiyyat
29 Noyabr 11:34
İqtisadiyyat
29 Noyabr 11:17
İqtisadiyyat
29 Noyabr 10:59
İqtisadiyyat
29 Noyabr 10:33
MEDİA
29 Noyabr 10:17
Analitik
29 Noyabr 09:58
Ədəbiyyat
29 Noyabr 09:31
Analitik
29 Noyabr 09:16
Yeni texnologiyalar
29 Noyabr 08:53
Ədəbiyyat
29 Noyabr 08:35
Dünya
28 Noyabr 23:18
Dünya
28 Noyabr 22:56
Elm
28 Noyabr 22:24
Siyasət
28 Noyabr 21:48
Dünya
28 Noyabr 21:26
Elm
28 Noyabr 20:41
İqtisadiyyat
28 Noyabr 20:14
Mədəniyyət
28 Noyabr 19:52
Dünya
28 Noyabr 19:23
Mədəniyyət
28 Noyabr 18:32
Xəbər lenti
28 Noyabr 17:49
Dünya
28 Noyabr 16:29
YAP xəbərləri
28 Noyabr 15:46
Gündəm
28 Noyabr 15:44
Dünya
28 Noyabr 15:33
Hadisə
28 Noyabr 15:25
Dünya
28 Noyabr 14:52
Sosial
28 Noyabr 14:41
Dünya
28 Noyabr 14:32
Dünya
28 Noyabr 14:31
Mədəniyyət
28 Noyabr 13:40
Dünya
28 Noyabr 13:16
İqtisadiyyat
28 Noyabr 13:01
İqtisadiyyat
28 Noyabr 13:00
Hadisə
28 Noyabr 12:59
Sosial
28 Noyabr 12:58
Dünya
28 Noyabr 12:58
Dünya
28 Noyabr 12:25
Dünya
28 Noyabr 12:10
Gündəm
28 Noyabr 11:48
Siyasət
28 Noyabr 11:35
Siyasət
28 Noyabr 11:33
Siyasət
28 Noyabr 11:32
İqtisadiyyat
28 Noyabr 11:32
Siyasət
28 Noyabr 11:15
İqtisadiyyat
28 Noyabr 10:57
MEDİA
28 Noyabr 10:34
Analitik
28 Noyabr 10:12
Analitik
28 Noyabr 09:50
Ədəbiyyat
28 Noyabr 09:32
Analitik
28 Noyabr 09:14
Sosial
28 Noyabr 08:56
Elm
28 Noyabr 08:30
Dünya
28 Noyabr 08:01
Sosial
28 Noyabr 08:00
Sosial
28 Noyabr 08:00
Sosial
28 Noyabr 07:57
İqtisadiyyat
27 Noyabr 23:11
İqtisadiyyat
27 Noyabr 22:48
Dünya
27 Noyabr 22:30
Elm
27 Noyabr 22:19
Maraqlı
27 Noyabr 21:53
Dünya
27 Noyabr 21:25
Elm
27 Noyabr 21:04
Dünya
27 Noyabr 20:46
Hadisə
27 Noyabr 20:36
Sosial
27 Noyabr 20:22
Siyasət
27 Noyabr 20:06
