İsveçrə alimləri ammiakın “yaşıl” istehsalı üçün uran katalizatoru hazırlayıblar
17.07.2025 [13:41]
İsveçrə kimyaçıları ətrafımızdakı havada mövcud olan azot molekullarını aşağı enerji xərcləri ilə ammiaka çevirə bilən uran əsaslı katalizator hazırlayıblar. AZƏRTAC xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, Lozanna Federal Politexnik Məktəbinin (EPFL) mətbuat xidmətinin məlumatına görə, onun sonrakı təkmilləşdirilməsi və istifadəsi gübrə və kimyəvi maddələrin istehsalı ilə bağlı istixana qazı emissiyalarını azaldacaq.
Məlumatda qeyd olunub: “Mövcud katalizatorlar azot molekullarını yalnız bir metal atom çoxluğuna bağlayır. Biz bu molekulların “yan tərəfə” bağlanmasına imkan verən təbiətə bənzər bir yanaşma tətbiq etdik ki, bu da azot molekullarının iki metal atomuna sintezinə imkan verir, nəticədə azot atomları arasındakı güclü bağın qırılması prosesi xeyli asanlaşır”.
Alimlərin hazırladığı katalizator uran və üzvi azot birləşmələrinin mürəkkəb sintezidir. Yeni metod azot molekullarını “yan tərəfdə” tutmağa və müəyyən qələvi metalların birləşmələrinin, eləcə də üzvi turşuların iştirakı ilə parçalamağa qadirdir. Bu prosesin bir hissəsi olaraq azot atomlarına elektronlar tədricən əlavə olunur ki, bu da qaz molekulunun parçalanmasına və iki mənfi yüklü ionun yaranmasına səbəb olur. Bütün bu reaksiyalar otaq temperaturunda və adi təzyiqlə baş verir ki, bu da enerji istehlakını əhəmiyyətli dərəcədə azaldır.
Ammiak XX əsrin əvvəllərində alman kimyaçıları Fritz Haber və Karl Boş tərəfindən kəşf edilmiş reaksiya əsasında onilliklər ərzində istehsal edilib. Bu alimlər kəşf ediblər ki, azot və hidrogen qarışığı ammonyakı sıxaraq 450-500 dərəcə Selsiyə qədər qızdırır, sonra isə dəmir əsaslı katalizatordan keçirərək ammiaka çevirir. Alimlər bu günədək Haber-Boş reaksiyasından daha səmərəli alternativ yanaşmalar kəşf etməyib, buna görə də ammiak sənayesi hazırda atmosferə CO2 emissiyalarının əsas mənbələrindən biridir.
Xəbər lenti
Hamısına bax
YAP xəbərləri
29 Oktyabr 20:10
Dünya
29 Oktyabr 19:50
İqtisadiyyat
29 Oktyabr 19:32
Maraqlı
29 Oktyabr 19:15
Gündəm
29 Oktyabr 19:13
YAP xəbərləri
29 Oktyabr 19:00
YAP xəbərləri
29 Oktyabr 18:09
Dünya
29 Oktyabr 17:32
Maraqlı
29 Oktyabr 16:58
Gündəm
29 Oktyabr 16:56
Sosial
29 Oktyabr 16:50
Dünya
29 Oktyabr 16:24
YAP xəbərləri
29 Oktyabr 16:03
Dünya
29 Oktyabr 15:42
Dünya
29 Oktyabr 15:19
YAP xəbərləri
29 Oktyabr 15:07
Dünya
29 Oktyabr 14:55
YAP xəbərləri
29 Oktyabr 14:45
Sosial
29 Oktyabr 14:43
Dünya
29 Oktyabr 14:20
YAP xəbərləri
29 Oktyabr 14:01
Sosial
29 Oktyabr 13:58
Gündəm
29 Oktyabr 13:57
Xəbər lenti
29 Oktyabr 13:55
Sosial
29 Oktyabr 13:53
Dünya
29 Oktyabr 13:51
Dünya
29 Oktyabr 13:49
Dünya
29 Oktyabr 13:25
YAP xəbərləri
29 Oktyabr 13:08
Sosial
29 Oktyabr 13:03
Dünya
29 Oktyabr 12:51
Dünya
29 Oktyabr 12:30
Maraqlı
29 Oktyabr 12:17
Siyasət
29 Oktyabr 11:47
Siyasət
29 Oktyabr 11:45
Siyasət
29 Oktyabr 11:26
Siyasət
29 Oktyabr 11:19
Sosial
29 Oktyabr 11:15
Hadisə
29 Oktyabr 11:14
İqtisadiyyat
29 Oktyabr 11:13
İqtisadiyyat
29 Oktyabr 11:12
Siyasət
29 Oktyabr 10:58
İqtisadiyyat
29 Oktyabr 10:32
Siyasət
29 Oktyabr 10:14
Ədəbiyyat
29 Oktyabr 09:51
Siyasət
29 Oktyabr 09:38
Analitik
29 Oktyabr 09:17
Analitik
29 Oktyabr 09:14
Sosial
29 Oktyabr 08:56
MEDİA
29 Oktyabr 08:31
Sosial
29 Oktyabr 08:11
Sosial
29 Oktyabr 08:11
Sosial
29 Oktyabr 08:09
Sosial
29 Oktyabr 07:47
Dünya
28 Oktyabr 23:41
Siyasət
28 Oktyabr 23:20
Dünya
28 Oktyabr 22:41
İqtisadiyyat
28 Oktyabr 22:30
Siyasət
28 Oktyabr 22:26
Sosial
28 Oktyabr 22:18
YAP xəbərləri
28 Oktyabr 22:09
Dünya
28 Oktyabr 21:55
İdman
28 Oktyabr 21:27
Sosial
28 Oktyabr 21:15
Dünya
28 Oktyabr 20:46
İqtisadiyyat
28 Oktyabr 20:34
İqtisadiyyat
28 Oktyabr 20:18
Dünya
28 Oktyabr 19:51
Dünya
28 Oktyabr 19:23
Gündəm
28 Oktyabr 19:20
