Bazar ertəsi günləri stres artır – TƏDQİQAT
11.10.2025 [20:44]
Alimlər müəyyən ediblər ki, bazar ertəsi günləri insan orqanizminə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərərək stres və həyəcan səviyyəsini artırır ki, bu da uzunmüddətli dövrdə sağlamlığa zərər vura bilər.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu barədə “Scientific American” portalı yazır.
Elmi araşdırmaların nəticələrinə görə, iş həftəsinin başlanğıcı bioloji cəhətdən ölçüləbilən stres amilidir. Xüsusilə, bazar ertəsi günləri digər günlərlə müqayisədə narahatlıq, stres və hətta intihar meyilləri səviyyəsi daha yüksək olur. Müxtəlif ölkələrdə aparılan tədqiqatlar göstərib ki, bazar ertəsi günləri qəfil ürək tutmaları və digər ürək-damar xəstəlikləri nəticəsində ölüm ehtimalı bütün yaş qruplarından olan qadın və kişilər arasında 19 faiz artır.
Alimlərin qeyd etdiyinə görə, bazar ertəsinin təsiri sadəcə qısamüddətli əhval dəyişiklikləri ilə məhdudlaşmır. İş həftəsinin ilk günü narahatlıqdan şikayətlənən insanlarda bir neçə ay ərzində stresə cavab sisteminin aktivliyi yüksək səviyyədə qalır. Bu effekt artıq işləməyən yaşlı insanlarda da müşahidə olunur ki, bu da bazar ertəsi stresinin orqanizm üçün uzunmüddətli yükə çevrilə biləcəyini göstərir.
Tədqiqat çərçivəsində 50 yaşdan yuxarı 10 mindən çox Britaniya sakini araşdırılıb. Nəticələrə görə, bazar ertəsi günü müşahidə edilən narahatlıq kortizol, yəni stres hormonu səviyyəsini digər günlərlə müqayisədə əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Alimlərin fikrincə, bu, istirahət günlərindən strukturlaşdırılmış iş həftəsinə keçid və həftənin əvvəlində yaranan yüksək qeyri-müəyyənlik hissi ilə əlaqədardır.
Tədqiqat müəllifləri qeyd edirlər ki, bəzi insanlar üçün “bazar ertəsi sindromu” ilkin stres amili aradan qalxdıqdan sonra belə orqanizmin avtomatik reaksiyasına çevrilir. Hər həftə təkrarlanan bu stres zamanla yığılaraq stres sisteminin tənzimlənməsində pozuntulara, nəticədə isə xroniki xəstəliklərin inkişaf riskinin artmasına səbəb ola bilər.
Alimlər vurğulayırlar ki, beynin stresə reaksiyası plastik xarakter daşıyır və dəyişə bilər. Meditasiya, şüurlu nəfəsalma, müntəzəm fiziki fəaliyyət və yuxu gigiyenasına riayət etmək kimi emosional tənzimləməyə yönəlmiş praktikalardan istifadə beynin həftəlik fəaliyyət dövrünü bərpa etməyə və sağlamlıq risklərini azaltmağa kömək edir.
Xəbər lenti
Hamısına bax
Sosial
27 Oktyabr 17:13
Siyasət
27 Oktyabr 16:46
Gündəm
27 Oktyabr 16:34
Gündəm
27 Oktyabr 16:28
Sosial
27 Oktyabr 16:27
Gündəm
27 Oktyabr 16:24
Gündəm
27 Oktyabr 16:23
Maraqlı
27 Oktyabr 16:20
YAP xəbərləri
27 Oktyabr 16:01
Dünya
27 Oktyabr 15:42
YAP xəbərləri
27 Oktyabr 15:30
Dünya
27 Oktyabr 15:29
YAP xəbərləri
27 Oktyabr 15:00
YAP xəbərləri
27 Oktyabr 14:47
YAP xəbərləri
27 Oktyabr 14:42
Elanlar
27 Oktyabr 14:41
YAP xəbərləri
27 Oktyabr 14:40
YAP xəbərləri
27 Oktyabr 14:40
YAP xəbərləri
27 Oktyabr 14:38
YAP xəbərləri
27 Oktyabr 14:37
Dünya
27 Oktyabr 14:30
Sosial
27 Oktyabr 14:19
Sosial
27 Oktyabr 14:16
YAP xəbərləri
27 Oktyabr 14:08
Dünya
27 Oktyabr 13:24
YAP xəbərləri
27 Oktyabr 13:05
Dünya
27 Oktyabr 12:53
Dünya
27 Oktyabr 12:29
YAP xəbərləri
27 Oktyabr 12:11
YAP xəbərləri
27 Oktyabr 12:10
İqtisadiyyat
27 Oktyabr 11:58
İqtisadiyyat
27 Oktyabr 11:57
Hadisə
27 Oktyabr 11:56
Dünya
27 Oktyabr 11:36
Dünya
27 Oktyabr 11:10
YAP xəbərləri
27 Oktyabr 11:03
Hadisə
27 Oktyabr 10:55
Dünya
27 Oktyabr 10:21
Dünya
27 Oktyabr 09:40
İdman
27 Oktyabr 09:13
Dünya
27 Oktyabr 08:52
Hadisə
27 Oktyabr 08:25
Dünya
27 Oktyabr 07:14
İdman
26 Oktyabr 23:19
Dünya
26 Oktyabr 22:36
İdman
26 Oktyabr 21:42
Maraqlı
26 Oktyabr 20:32
Dünya
26 Oktyabr 19:17
Analitik
26 Oktyabr 18:41
Dünya
26 Oktyabr 18:36
Maraqlı
26 Oktyabr 17:45
İdman
26 Oktyabr 16:28
Dünya
26 Oktyabr 16:22
Dünya
26 Oktyabr 15:24
YAP xəbərləri
26 Oktyabr 14:36
Dünya
26 Oktyabr 14:36
Hadisə
26 Oktyabr 13:19
YAP xəbərləri
26 Oktyabr 12:35
Dünya
26 Oktyabr 12:31
Dünya
26 Oktyabr 11:20
Dünya
26 Oktyabr 10:59
YAP xəbərləri
26 Oktyabr 10:34
İdman
26 Oktyabr 10:23
Dünya
26 Oktyabr 09:57
YAP xəbərləri
26 Oktyabr 00:33
Hadisə
25 Oktyabr 23:21
Sosial
25 Oktyabr 22:36
Dünya
25 Oktyabr 21:38
Maraqlı
25 Oktyabr 20:25
YAP xəbərləri
25 Oktyabr 19:48
