Bakı açıqladı...

Bakı:

21°C

64%

10m/s

Əlaqə

AZ RU EN

Ana səhifə / Siyasət / Bakı açıqladı...

Bakı açıqladı...

16.03.2022 [09:53]

İrəvan nə etməlidir?

Beş baza prinsipi sülh quruculuğunun əsasını təşkil edir

Nurlan QƏLƏNDƏRLİ

Postmüharibə dövrünün ən aktual məsələlərindən biri Azərbaycan ilə Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasıdır. Rəsmi Bakı bu məsələdə qətiyyətli və birmənalı mövqe nümayiş etdirir. Bir neçə gün öncə Azərbaycanın iki dövlət arasında münasibətlərin yaradılması üçün baza prinsiplərinə dair təklifi vasitəçilər tərəfindən Ermənistana təqdim edilib. Burada iki dövlət arasında münasibətlərin normallaşması üçün beş baza prinsipi əks olunub:

- Dövlətlərin bir-birlərinin suverenliyi, ərazi bütövlüyü, beynəlxalq sərhədlərinin toxunulmazlığı və siyasi müstəqilliyini qarşılıqlı şəkildə tanıması;

- Dövlətlərin bir-birlərinə qarşı ərazi iddialarının olmamasının qarşılıqlı təsdiqi və gələcəkdə belə bir iddianın qaldırılmayacağına dair hüquqi öhdəliyin götürülməsi;

- Dövlətlərarası münasibətlərdə bir-birlərinin təhlükəsizliyinə hədə törətməkdən, siyasi müstəqillik və ərazi bütövlüyünə qarşı hədə və gücdən istifadə etməkdən, habelə BMT Nizamnaməsinin məqsədlərinə uyğun olmayan digər hallardan çəkinmək;

- Dövlət sərhədinin delimitasiyası və demarkasiyası, diplomatik münasibətlərin qurulması;

- Nəqliyyat və kommunikasiyaların açılışı, digər müvafiq kommunikasiyaların qurulması və qarşılıqlı maraq doğuran digər sahələrdə əməkdaşlığın qurulması.

Beləliklə, Bakının şərtləri aydındır: Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh sazişinin imzalanmasına dair danışıqlar beynəlxalq hüquqa uyğun aparılmalıdır. Xüsusilə də ərazi bütövlüyü və ölkələrin suverenliyi prinsipləri əsas götürülməlidir. İki dövlət məhz bu baza prinsipləri əsasında nəticəyə yönəlik danışıqlar apararaq ikitərəfli sülh sazişini yekunlaşdıra bilərlər.

Ermənistan isə, sadəcə olaraq, yeni şəraitdə reallıqlara uyğun davranmalı, ağıllı, konstruktiv mövqe sərgiləməlidir. İrəvan nəzərə almalıdır ki, Azərbaycan müharibənin bitməsi - yeni mərhələnin başlanması reallığını qəbul etdirib, yeni strateji yanaşmaların ortaya qoyulmasını zərurətə çevirib. Ona görə də, hətta 44 günlük müharibədən sonra münaqişənin guya hələ də mövcud olması ilə bağlı süni gündəm və görüntü yaratmağa çalışan, siyasi və informasiya təxribatları törədən xarici mərkəzlər də bu cəhdlərdən imtina etmək məcburiyyətində qalıblar. Ermənistanın da şərtləri qəbul etməkdən və sülh müqaviləsinə qeyd-şərtsiz imza atmaqdan başqa yolu yoxdur. Çünki birincisi, haqlı və qalib Azərbaycanın irəli sürdüyü şərtlər beynəlxalq hüquq normalarının təməl prinsiplərinə əsaslanır, konstruktiv məzmuna malikdir. Regionda maraqları olan müxtəlif ölkələrin və beynəlxalq təşkilatların bəyanatları da yeni mərhələdə müzakirə predmetinin müharibəsonrası gerçəkliklər və çağırışlar olduğunu təsdiqləyir. Elə Moskva, Soçi və Brüssel görüşünün yekunları da sülh müqaviləsinin imzalanması məsələsinin əsas gündəm mövzusunu təşkil etdiyini, Azərbaycanın mövqeyinin əsas götürüldüyünü göstərir. İkincisi, Ermənistanın hər hansı pozucu fəaliyyət göstərmək şansı və imkanı yoxdur. İrəvan regional və beynəlxalq proseslərə təsir etmək, yeni geostrateji reallıqları dəyişdirmək iqtidarında deyil.

Danışıqların təşkil olunması üçün ATƏT-in Minsk qrupuna müraciət edən Ermənistan bilməlidir ki, beş baza prinsipi sülh quruculuğunun təməlini təşkil edir. Ona görə də İrəvan bununla əlaqədar aydın yanaşma və konkret mövqe ortaya qoymalıdır.

Paylaş:

Baxılıb: 846 dəfə